Monografia autorstwa Macieja A. Pieńkowskiego stanowi obszerną rozprawę z zakresu parlamentaryzmu, dowartościowującą dotychczasowy dorobek badań nad życiem politycznym tego okresu. Autor odkrywa nieznane dotąd fakty o początkach panowania Zygmunta III. Porusza takie zagadnienia, jak: funkcjonowanie sejmu i sejmików, relacje w obrębie elity polsko-litewskiej, polityka rozdawnicza i nominacyjna monarchy. Analizuje czynniki kryzysogenne w ustroju monarchii mieszanej końca XVI stulecia, dostrzegając je w rywalizacji frakcyjnej o wpływy w państwie, przejawiającej się m.in. dalszą polaryzacją społeczeństwa szlacheckiego. Należy podkreślić, że historiografia polska doczekała się w ten sposób opracowania wszystkich trzech sejmów koronacyjnych polskich Wazów.
Wstęp
Wykaz ważniejszych skrótów
Rozdział I. Między sejmem elekcyjnym a koronacyjnym (VIII–XII 1587)
1.1. Konsekwencje rozdwojonej elekcji
1.2. Sejmiki poelekcyjne
1.3. Przybycie królewicza Zygmunta do Korony i zjazd w Wiślicy
1.4. Przyjazd arcyksięcia Maksymiliana do Korony i zjazd w Mogile
1.5. Droga królewicza Zygmunta do Krakowa. Sejmiki i zjazdy szlachty
koronnej
1.6. Szlachta ruska i litewska wobec rywalizacji elektów
Rozdział II. Sejm koronacyjny Zygmunta III (XII 1587 – I 1588)
2.1. Początek sejmu i jego uczestnicy. Przygotowania do koronacji
2.2. Problemy wojskowo-skarbowe i stosunek sejmu do maksymilianistów
2.3. Udział i rola Wielkiego Księstwa Litewskiego w obradach
2.4. Egzorbitancje szlachty koronnej
2.5. Sprawy różne i konkluzja sejmu
2.6. Wakanse
2.7. Sejmiki i zjazdy wielkopolskie oraz ruskie w trakcie sejmu
koronacyjnego
Rozdział III. Między sejmem koronacyjnym a pacyfikacyjnym
(II 1588 – I 1589) 233
3.1. Sytuacja wewnętrzna w Rzeczypospolitej po bitwie pod Byczyną
3.2. Konwokacja senatorów koronnych w Piotrkowie i Lublinie
3.3. Konwokacja senatorów litewskich i zjazd główny w Brześciu
3.4. Obieg informacji i propaganda
3.5. Wakanse
Rozdział IV. Sejm pacyfikacyjny (II–V 1589)
4.1. Legacja królewska i sejmiki przedsejmowe
4.2. Początek sejmu i jego uczestnicy
4.3. Maksymilianiści, stosunki z Habsburgami i Moskwą
4.4. Problem różnowierczy i reforma elekcji
4.5. Egzorbitancje i grawamina szlachty
4.6. Sprawy różne i konkluzja sejmu
4.7. Wakanse
Zakończenie
Aneks
1. Chronologia sejmu koronacyjnego Zygmunta III (9 XII 1587 –
30 I 1588) 52 dni
2. Chronologia sejmu 1589 roku (6 III – 23 IV 1589) 49 dni
Bibliografia
Streszczenie
Summary
Indeks osób
