Język polski i jego ochrona prawna w porządku konstytucyjnym Rzeczypospolitej Polskiej

Wykaz skrótów
Wstęp
Rozdział pierwszy. Wprowadzenie
I. Główne założenia prawnej regulacji języków
II. Język jako przedmiot regulacji prawnej. Niektóre dylematy prawodawcy
III. Kwestia włączenia norm językowych do systemu prawa
IV. Siatka pojęć odnoszących się do prawnej regulacji języka
1. Język urzędowy lub oficjalny
2. Język narodowy, język państwowy i pozostałe kwalifikacje języka
Podsumowanie
Rozdział drugi. Rozwiązania zagadnień językowych w konstytucjach wybranych państw
Wprowadzenie
I. Brak regulacji zagadnień językowych na poziomie konstytucji
II. Państwa jednego języka z rozwiniętą regulacją prawną materii językowej
III. Państwa dwóch równouprawnionych grup językowych
IV. Państwa kilku równouprawnionych grup językowych
Podsumowanie
Rozdział trzeci. Geneza i ewolucja regulacji języka polskiego w polskim prawie konstytucyjnym do 1997 r.
Wprowadzenie
I. Język polski w I Rzeczypospolitej
II. Sytuacja języka polskiego i jego użytkowników pod rządami trzech państw zaborczych
III. Status polszczyzny w okresie II Rzeczypospolitej
IV. Status języka polskiego w okresie Polski Ludowej
V. Status języka polskiego w okresie prowizorium konstytucyjnego lat 1989–1997
Podsumowanie
Rozdział czwarty. Status prawny języka polskiego według Konstytucji RP z dnia 2 kwietnia 1997 r.
Wprowadzenie
I. Prace nad ustaleniem statusu języka polskiego w Komisji Konstytucyjnej Zgromadzenia Narodowego
II. Główne wyznaczniki konstytucjonalizacji języka polskiego
III. Język polski w świetle wybranych zasad konstytucji
1. Państwo prawa z zasadą zaufania do państwa i stanowionego prawa
2. Status języka w państwie a prawa jednostki
3. Dobro wspólne
4. Ochrona kultury i dziedzictwa narodowego
5. Dialog społeczny
IV. Urzędowy charakter języka polskiego a prawa mniejszości narodowych i etnicznych
V. Język polski językiem oficjalnym Unii Europejskiej
1. Tożsamość narodowa i konstytucyjna państwa członkowskiego
2. Ustrój językowy Unii Europejskiej
3. Pluralizm języków autentycznych a wykładnia prawa
Podsumowanie
Rozdział piąty. Rozwinięcie norm konstytucyjnych w sprawie języka polskiego w ustawodawstwie
I. Pojęcie ochrony języka
1. Ogólna charakterystyka i przedmiot ustawy o języku polskim
2. Problem sankcjonowania niektórych norm ustawy językowej
3. Wyłączenia spod zakresu ustawy
II. Adresaci obowiązków ochrony języka polskiego
III. Język stanowienia i ogłaszania prawa
1. Język obrad Sejmu i Senatu
2. Język legislacji. Typowe błędy w świetle przykładów
3. Język polski a język umów międzynarodowych
4. Ochrona języka polskiego a kwestia jakości przekładu
IV. Język postępowania przed organami administracji publicznej
1. Czynności urzędowe
2. Zasady transkrypcji i transliteracji
3. Uzasadnienia decyzji administracyjnych
4. Typowe błędy i usterki językowe w praktyce administracyjnej
V. Język postępowania przed sądami i notariatem
1. Postępowanie dowodowe
2. Jasne i rzetelne uzasadnianie orzeczeń sądowych
3. Język polski w czynnościach notarialnych
VI. Język nauczania i egzaminów w szkołach publicznych
1. Język w badaniach naukowych, organizacji nauki i ocenie osiągnięć naukowych
VII. Używanie języka w przestrzeni publicznej i obiektach użytku publicznego
Podsumowanie
Rozdział szósty. Wybrane gwarancje prawne oraz okołoprawne i społeczne na rzecz języka polskiego
Wprowadzenie
I. Prawo konsumentów i pracowników do rozumienia swojej sytuacji prawnej
1. Ochrona pracowników
2. Niektóre aspekty używania języka polskiego w umowach z udziałem konsumentów
II. Obecność języka polskiego w środkach masowego przekazu
III. Gwarancje instytucjonalne statusu języka polskiego
1. Kontrola norm prawnych a zasada języka urzędowego (państwowego)
2. Funkcja gwarancyjna sądów administracyjnych
3. Prokuratura i Rzecznik Praw Obywatelskich
4. Działalność Najwyższej Izby Kontroli
5. Prezes Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów oraz Inspekcja Handlowa
6. Państwowa Inspekcja Pracy
7. Krajowa Rada Radiofonii i Telewizji
8. Rada Języka Polskiego jako wyspecjalizowana instytucja ochrony polszczyzny
IV. Władanie językiem polskim a wykonywanie niektórych zawodów
V. Znajomość języka polskiego a dostęp do obywatelstwa
VI. Działalność podmiotów społeczeństwa obywatelskiego i inne inicjatywy niekierowane przez państwo
Zakończenie
I. Ocena zakresu i form ochrony języka polskiego
II. Postulaty zmian w prawie
Bibliografia