Praca, będąca studium systemów parlamentarnych reprezentatywnych państw europejskich, ma charakter syntetyczny. W swoich rozważaniach autor bada kwestię kluczową, a mianowicie w jakim stopniu w systemie rządów realizowane są zasada rozdziału władzy państwowej oraz towarzyszące jej hamulce ustrojowe. Chociaż istnieje obfita literatura na ten temat, niewiele jest pozycji monograficznych, które mogłyby pretendować do miana syntezy. Parlamentaryzm europejski jest ostatnią częścią tryptyku poświęconego idei podziału władzy państwowej. Zapoczątkowały go Trzy teorie podzielonej władzy (2001) traktujące o genezie i ewolucji tej idei. Część druga to Amerykański prezydencjalizm (2012) dotyczący realizacji idei rozdziału w systemie rządów prezydencjalnych.
Wykaz ważniejszych skrótów
Wstęp
Rozdział 1. Parlamentaryzm – pojęcie i typologia
1.1. Pojęcie
1.2. Parlamentaryzm zracjonalizowany
1.3. Wersje parlamentaryzmu zracjonalizowanego
1.4. Koalicja rządowa
1.5. Opozycja
1.6. Podsumowanie
Rozdział 2. Podział władzy
2.1. Definicja
2.2. Negacja
2.3. Afirmacja
2.4. Równowaga władz
2.5. Delimitacja kompetencji
2.6. Rdzeń kompetencji
2.7. Incompatibilitas
2.8. Społeczny podział władzy
2.9. Alternatywne koncepcje podziału
2.10. Podsumowanie
Rozdział 3. Głowa państwa
3.1. Kwestie wprowadzające
3.2. Polska
3.3. Inne kraje
3.4. Rozwiązanie parlamentu
3.5. Weto ustawodawcze
3.6. Prewencyjna kontrola konstytucyjności ustaw
3.7. Podsumowanie
Rozdział 4. Zakres władzy prawodawczej legislatywy
4.1. Kwestie wprowadzające
4.2. Pojęcie ustawy i rodzaje ustaw
4.3. Ewolucja zakresu przedmiotowego ustawy
4.4. Ustawa a enumeracja materii ustawowych (V Republika)
4.5. Ustawa a federalizm (Niemcy)
4.6. Ustawa a prawo międzynarodowe i ponadnarodowe
4.7. Ustawa a rządowe akty normatywne
4.8. Ustawa a akty z mocą ustawy
4.9. Podsumowanie
Rozdział 5. Parlamentarne hamulce ustrojowe
5.1. Pojęcie kontroli parlamentarnej
5.2. Powoływanie rządu
5.3. Odwoływanie rządu
5.4. Kompetencje budżetowe
5.5. Kontrola plenarna i komisyjna
5.6. Parlamentarne dochodzenia
5.7. Indywidualne instrumenty kontroli
5.8. Podsumowanie
Rozdział 6. Zakres władzy egzekutywy
6.1. Kwestie terminologiczne
6.2. Geneza rządu
6.3. Struktura i tryb działania rządu
6.4. Funkcje i kompetencje rządu
6.5. Sprawy zagraniczne (Niemcy)
6.6. Prawotwórcza działalność rządu
6.7. Rządowa inicjatywa ustawodawcza
6.8. Podsumowanie
Rozdział 7. Judykatywa – sąd konstytucyjny
7.1. Geneza kontroli konstytucyjności prawa
7.2. Kontrola konstytucyjności prawa
7.3. Europejski model sądownictwa konstytucyjnego i jego wersje
7.4. Przedmiot kontroli sądu konstytucyjnego
7.5. Skutki orzeczeń sądu konstytucyjnego
7.6. Prawotwórcza działalność sądu konstytucyjnego
7.7. Legitymacja sądu konstytucyjnego
7.8. Gwarancje niezależności judykatywy
7.9. Podsumowanie
Rozdział 8. Konkluzje
8.1. „Niewzruszalny fundament”
8.2. Afirmacja parlamentu
8.3. Negacja legislatywy
8.4. Bikameralizm
8.5. Legislacja czy kontrola?
8.6. Supremacja judykatywy?
8.7. Realia polskie
Bibliografia
Indeks nazwisk
Summary
